İnanç: Kuru bil bilmeden bir bilgiden ibarettir, sadece deliller dayanağıdır. Oysaki iman kuru bir bilgiden ziyade bir güven, sevgi, bağlanma, teslim olma, tâbi(uyma) olma işidir. İman kuru bilginin; saygı-sevgi-güven-teslimiyet ile yoğrulmuş halidir. Kısacası inanç sadece bir bilgidir iman ise inancın en geliştirilmiş, derecelendirilmiş halidir. İman tabi olmaktır, inandığı şeyden korkmaktır, haşyet duymaktır.

Kur’an-ı Kerim’in kimi ayetlerine baktığımızda çok bariz bir şekilde görülür ki ALLAH u Teâlâ kendisine karşı bizden -diğer bir ifadeyle iman edenlerin özellikleri- sevgi(Bakara165), korkudan(Bakara74-150-194, Maide93), saygıdan-huşudan(Bakara45, Aliimran199, İsra107-109), takva(Bakara41-194-196-197) istemektedir. İman, ile ilgili şu hadis-i şerife de bakmak gerekir: ALLAH korkusundan ağlayan kişi, süt memeye dönünceyeye kadar cehenneme girmez(Tirmizi). Demek ki bizden istenen sadece kuru bir inanç-inanma değil. Çünki inanç yalnız başına oluna yerdeki bir taşa, toprağa da yapılır. Yani yerdeki taş-toprağın da varlığına inanabiliriz lakin ona iman edemeyiz, edilmez de zaten. Yani ona karşı bir sevgi-güven-korku-hayâ duyamayız çünki biz onun varlığına sadece ve sadece kuru bir inançla inanırız. Yalnız bizden istenen bu kuru inancın güven-sevgi-korku-huşu-teslimiyet-saygı kavramlarıyla yoğrulmuş ve de en üst derece olan imandır. Yani “ben ALLAH ın varlığına inanıyorum demekle iş bitmiyor aynı zamanda bizler sabır-güven-teslimiyet ve daha birçok şeyle imtihan olunacağız(Ankebut 2.ayet meali)”. Ayrıca bu inancı namaz-oruç-zekât-hac gibi ibadetler ve güven-sevgi-huşu-hayâ-takva-ALLAH ı daim hatırda tutma ile yoğurmak ve bu hamuru ALLAH için kullanmak gerkir. Çünki kimi insanların dunyaya aşırı sevgi-güven ve bağlılıkları ALLAH a olan sevgisinden daha çoktur işte o zaman da onların ilahı-ALLAH ı dunyalıklar olur ama zerre kadar faydası ve bunun yanıda ucsuz dağ kadar zararı olur(Aliimran14, “dünyalık peşinde koşan insan, deniz suyu içen insan gibidir, içtikçe susuzluğu artar, sonunda helak olur İSA asm.” Kehf45, Yunus24 ).

Sanırım: “İman kalb ile bilmek, dil ile söylemek ve organlarla amel etmektir -İbn-i Mace-”, “Amelsiz iman kabul olunmaz, imansız amel de kabul olunmaz –Taberani-” bu iki hadis de söymek istediklerimi doğrular niteliktedir. Kuru bir İnanç kişiyi kurtarmaz düşüncesinde değilim lakin geç kurtarma ihtimalinin yüksek olduğu düşüncesindeyim ayrıca bizden istenen bu değil ve de kişinin silahsız(amelsiz-ibadetsiz) bir şekilde korumaya çalıştığı bu imanın ömrü de bilinmez. Fakat İmanın kişiyi kurtaracağı ayet ve hadislerle sabittir ayrıca amentu nun anlamı da –iman ettim- değil midir?

İbrahim Halil Doğan…